Hôn nhân là điều tuyệt vời, đúng vậy. Nhưng đồng thời, nó cũng chất chứa những phức tạp mà không phải ai cũng sẵn sàng đối mặt. Những ai không phải chuyên gia tâm lý thường cảm thấy bất ngờ và lúng túng trước những mâu thuẫn xuất hiện—thường sớm hơn ta tưởng. Nếu không chuẩn bị kỹ, những thách thức này vẫn có thể khiến bạn choáng ngợp sau nhiều năm chung sống.
Để thực sự vững vàng trong mối quan hệ, bạn cần chấp nhận hai sự thật cốt lõi sau về hôn nhân. Khi đã thấu hiểu và đón nhận, bạn sẽ sẵn sàng hơn để vượt qua những thăng trầm không thể tránh khỏi, và nhẹ nhàng bước tiếp cùng người bạn đời.
1. Quy Luật Tự Nhiên: Tỷ Lệ 5:1
Tiến sĩ John và Julie Gottman đã nhấn mạnh tầm quan trọng của "tỷ lệ 5:1" trong hôn nhân. Theo đó, mỗi tương tác tiêu cực giữa vợ chồng cần được bù đắp bằng ít nhất năm tương tác tích cực để giảm bớt tác động tiêu cực đó.
Nghiên cứu của John Gottman vào năm 1994 đã chứng minh rằng dù bản chất của xung đột có ra sao, mối quan hệ vẫn ổn định khi duy trì tỷ lệ này. Nhưng nếu tỷ lệ giảm xuống dưới 1:1—đặc biệt là dưới mức 0,8:1—hôn nhân dễ rơi vào trạng thái bất ổn.
Những ai ý thức về tỷ lệ “ma thuật” này thường nỗ lực áp dụng nó vào cuộc sống hôn nhân. Họ tìm cách cân bằng mỗi lần phòng thủ, chỉ trích hay căng thẳng bằng lời khen, cái ôm hay hành động yêu thương. Nhưng nếu những điều này thiếu chân thành, tỷ lệ 5:1 sẽ mất đi hiệu quả.
Xung đột là điều tất yếu trong mọi mối quan hệ; đó là bản chất tự nhiên không thể tránh khỏi. Nhưng những khoảnh khắc tích cực nên diễn ra một cách tự nhiên không kém. Nếu bạn buộc mình phải “nhồi nhét” năm cái ôm vô nghĩa, lời cảm ơn hờ hững hay lời khen sáo rỗng chỉ để đối phó với xung đột, chúng sẽ trở nên vô giá trị. Thay vì tạo ra sự an ủi, những hành động gượng gạo ấy chỉ khiến cả hai thêm ngột ngạt.
Tình yêu và sự quan tâm không nên bị đếm đo hay theo dõi như một bản danh sách tội phạm học cần hoàn thành. Nếu muốn tỷ lệ 5:1 thực sự hiệu quả, sự yêu thương cần xuất phát từ trái tim chân thành, chứ không phải là giải pháp đối phó.
Thực tế là không danh sách tội phạm học tích cực nào có thể bù đắp cho xung đột nếu chúng chỉ được xem như biện pháp phòng ngừa. Sự quan tâm không thể bị biến thành những gạch đầu dòng, mà phải chảy tràn tự nhiên từ tình yêu và sự tôn trọng. Nếu việc cố gắng "cân bằng tỷ lệ" trở nên cứng nhắc và giao dịch, bạn sẽ phá hỏng chính sự thân mật và gắn kết mà mình muốn bảo vệ.
Chăm sóc người bạn đời không nên là một nhiệm vụ gò ép, mà cần trở thành thói quen tự nhiên được cả hai đón nhận với niềm vui và sự sẵn lòng.
Source: Hrant Kachatryan / Unsplash
2. Sự Cân Bằng Giữa Những Ưu Tiên Trái Ngược
Nhà tâm lý học Esther Perel từng mô tả mối quan hệ hôn nhân là "nồi nung chảy những khát vọng đối lập."
Dễ hiểu hơn, hôn nhân được xây dựng trên những căng thẳng đối nghịch. "An toàn và phấn khích, bền vững và bay bổng, sự dịu dàng của tình yêu và ngọn lửa của đam mê," bà chia sẻ. Mỗi mặt đều quan trọng cho sức khỏe của mối quan hệ, nhưng chúng lại kéo bạn về những hướng trái ngược nhau.
Sự an toàn, ổn định là nhu cầu cơ bản của con người, cũng là nền tảng không thể thiếu trong hôn nhân. Nhưng mặt khác, sự phấn khích và khám phá cũng quan trọng không kém, bởi chúng thổi bùng cảm hứng và giữ cho tình yêu luôn tươi mới. Dù không thể có cả hai cùng lúc, nhưng cả hai đều cần thiết như nhau.
Tương tự, một nghiên cứu năm 2014 đăng trên Journal of Experimental Social Psychology chỉ ra rằng con người luôn dao động giữa khát khao cá nhân và nhu cầu kết nối trong các mối quan hệ—cân bằng giữa việc là “tôi” và “chúng ta”. Trong xã hội coi trọng cá nhân, các cặp đôi thường đối mặt với căng thẳng khi phải dung hòa nhu cầu riêng của mình và mong muốn xây dựng một bản sắc chung.
Thực tế là bạn sẽ luôn phải nỗ lực cân bằng những ưu tiên mâu thuẫn này. Bạn sẽ tìm kiếm sự an toàn nhưng đồng thời lo sợ mất đi cảm giác phiêu lưu. Bạn sẽ cố gắng xây dựng bản sắc chung với người bạn đời nhưng không muốn đánh mất cá tính riêng đã từng đưa hai người đến bên nhau.
Giải pháp nằm ở việc duy trì cả hai cực đối lập—điều này đòi hỏi sự chủ động, hy sinh và thỏa hiệp, dù thử thách nhưng chắc chắn xứng đáng cho cả hai. Đó là việc dành thời gian cho những điều bất ngờ mà không phá vỡ cảm giác an toàn. Đó là sự gắn kết nhưng vẫn tôn trọng không gian riêng của nhau.
Khi hiểu và đón nhận những sự thật này, bạn sẽ tìm thấy con đường để gìn giữ tình yêu và nuôi dưỡng hôn nhân theo cách đẹp đẽ nhất.
Nguồn: 2 Harsh Realities of Marriage You Need to Accept Before Committing – Psychology Today
Theo tamlyhoctoipham.com