Những điểm chính:
- Cách chúng ta trưởng thành có thể khiến một số kiểu quan hệ độc hại trở thành điều "bình thường".
- Việc nhận ra các dấu hiệu cảnh báo trong một mối quan hệ rất khó khăn và đau đớn, vì thế nhiều người thường chọn cách phớt lờ chúng.
- Một mối quan hệ tốt đòi hỏi sự nỗ lực nhưng không nên khiến bạn cảm thấy bất hạnh triền miên.
- Một mối quan hệ tốt phải làm cuộc sống của bạn trở nên tươi đẹp hơn (đa phần thời gian).
Là một chuyên gia trị liệu tâm lý và tình dục, tôi thường gặp những người tìm đến để giải quyết các vấn đề lớn trong mối quan hệ của họ. Họ mong muốn có sự hỗ trợ để đưa ra quyết định: nên tiếp tục hay dừng lại. Dù kết quả là gì, quá trình trị liệu giúp họ đưa ra quyết định một cách tỉnh táo và nhận thức đầy đủ.
Tuy nhiên, cũng có những người cảm thấy vô cùng bất hạnh trong mối quan hệ của mình nhưng lại không nhận ra rằng vấn đề thực sự nghiêm trọng. Họ không đặt câu hỏi liệu mình nên tiếp tục hay rời đi, và đôi khi còn không nhận ra những dấu hiệu cảnh báo có thể chỉ ra rằng mình đang bị lạm dụng.
Tùy thuộc vào cách mỗi người được nuôi dưỡng, một số kiểu quan hệ độc hại có thể trở thành “bình thường” trong mắt họ. Họ không phân biệt được đâu là an toàn, đâu là lạm dụng, thậm chí tội phạm nguy hiểm. Một số người tin rằng việc chia tay là một “thất bại” lớn nhất và vì thế, họ sẵn sàng chịu đựng mọi điều tồi tệ để duy trì mối quan hệ, bất chấp việc nó đang khiến họ đau khổ.
Dù mỗi mối quan hệ đều có những câu chuyện riêng, vẫn có những nền tảng cơ bản cần thiết để xây dựng một mối quan hệ tốt đẹp và bền vững. Nhưng việc nhận diện lạm dụng không phải lúc nào cũng dễ dàng hay rõ ràng. Trong một mối quan hệ, có thể tồn tại nhiều hình thức lạm dụng khác nhau: lạm dụng thể chất, lạm dụng tình dục, lạm dụng tâm lý/cảm xúc, hoặc lạm dụng tài chính.
Nhận ra rằng một mối quan hệ cần sự thay đổi lớn lao, thậm chí là xây dựng lại từ đầu, hoặc đau đớn hơn, hiểu rằng không còn gì để cứu vãn và tốt nhất là kết thúc, là điều không hề dễ dàng.
20 câu hỏi để bắt đầu suy ngẫm về mối quan hệ của bạn
Dưới đây là những câu hỏi giúp bạn kiểm tra xem mối quan hệ của mình có đang tồn tại những dấu hiệu cảnh báo hay vấn đề nghiêm trọng nào không:
- Bạn có cảm thấy mình có sự tự do cá nhân trong mối quan hệ này không?
- Bạn có thể gặp gỡ bạn bè và gia đình bất cứ khi nào bạn muốn không?
- Bạn có thể thoải mái chia sẻ mọi điều với bạn bè và gia đình không?
- Đối tác của bạn có can thiệp vào việc bạn nên hoặc không nên nói gì với nhà trị liệu của mình không?
- Đối tác của bạn có tức giận khi bạn muốn đi ra ngoài mà không có họ không?
- Bạn có cảm thấy lo lắng hoặc sợ hãi khi muốn đưa ra một vấn đề với đối tác không?
- Có những chủ đề nào bạn không thể bàn luận với đối tác không?
- Đối tác của bạn có đe dọa bạn dưới bất kỳ hình thức nào không?
- Đối tác của bạn có đưa ra những tối hậu thư như: “Nếu em không làm tình với anh khi anh muốn, anh sẽ ngoại tình, và đó là lỗi của em”?
- Đối tác của bạn có từ chối quan hệ tình dục trong một thời gian dài để ép buộc bạn làm theo ý họ không?
- Đối tác của bạn có yêu cầu quan hệ tình dục theo cách khiến bạn không thể từ chối không?
- Nếu bạn không muốn quan hệ tình dục, đối tác của bạn có tôn trọng mong muốn đó hay khiến bạn cảm thấy tội lỗi vì đã nói “không”?
- Đối tác của bạn có chế nhạo hình dáng cơ thể bạn, kích thước ngực hay bộ phận sinh dục của bạn không?
- Đối tác của bạn có kiểm soát tài chính mà không minh bạch với bạn không? Bạn có cảm thấy mình có thể mua những món đồ nhỏ cho bản thân mà không cần xin phép không?
- Đối tác của bạn có yêu cầu bạn mặc đồ theo ý họ không?
- Đối tác của bạn có xúc phạm bạn, như bảo rằng bạn không giỏi chuyện chăn gối hoặc rằng bạn sẽ không tìm được ai tốt hơn họ không?
- Đối tác của bạn có hạ thấp bạn, khiến bạn cảm thấy họ giỏi hơn, quan trọng hơn bạn không?
- Đối tác của bạn có trừng phạt bạn khi bạn kiếm được nhiều tiền hơn họ không?
- Đối tác của bạn có khiến bạn bối rối, nghi ngờ chính cảm nhận của mình để làm bạn mất tự tin không (hành vi gaslighting)?
- Đối tác của bạn có quan tâm và hỗ trợ bạn khi bạn ốm đau hay gặp khủng hoảng không?
Nếu những câu hỏi này khiến bạn lo lắng về mối quan hệ của mình
Hãy thật cẩn trọng và đừng phản ứng một cách vội vàng. Hãy dành thời gian để tìm đến một nhà trị liệu hoặc người hỗ trợ để xác định bước tiếp theo của bạn.
Mối quan hệ không phải lúc nào cũng dễ dàng, bởi nó đòi hỏi sự chú ý và công sức để giữ vững. Nhưng nó cũng không nên trở thành một gánh nặng nặng nề hay khiến bạn cảm thấy bị bóp nghẹt.
Một mối quan hệ không nên làm mờ nhạt con người bạn, kìm hãm sự tự do của bạn hay khiến bạn sống trong sợ hãi, lo âu. Bạn cần được giữ vững sự độc lập cá nhân, khả năng tự đưa ra quyết định, cùng với sự thỏa hiệp hợp lý để duy trì tính toàn vẹn của bản thân và mối quan hệ.
Sau cùng, một mối quan hệ tốt phải làm cho cuộc sống của bạn trở nên ý nghĩa và trọn vẹn hơn (đa phần thời gian), chứ không phải khiến bạn cảm thấy bất hạnh triền miên.
Nguồn: 20 Questions Partners in Any Relationship Must Answer – Psychology Today
Theo tamlyhoctoipham.com