Sức mạnh tinh thần không còn là một thứ "có thì tốt" trong thế giới ngày nay. Nó là một điều bắt buộc – một thứ vũ khí giúp ta đối mặt với nghịch cảnh và giữ vững tâm trí giữa vô vàn cám dỗ, xao nhãng.
Cơ hội để rèn luyện sự mạnh mẽ ấy xuất hiện hàng ngày, trong những tình huống tưởng như rất nhỏ nhưng lại có sức ảnh hưởng lớn. Một trong số đó chính là cách ta tiếp nhận lời phê bình – một điều có thể bồi đắp sức mạnh tinh thần hoặc bào mòn nó.
Đừng đánh giá thấp tác động tiêu cực của việc tiếp nhận lời phê bình theo cách tiêu cực. Trong cuộc sống cũng như sự nghiệp, có vô vàn tình huống mà một lời chỉ trích có thể kéo bạn xuống tận đáy, khiến bạn trượt dài trong vòng xoáy suy sụp mà không dễ gì thoát ra.
Nghiên cứu cho thấy, những sự kiện, cảm xúc, thông tin và phản hồi tiêu cực có ảnh hưởng mạnh mẽ hơn rất nhiều so với những điều tích cực. Chúng ta có xu hướng ghi nhớ những sự kiện gắn liền với cảm xúc tiêu cực nhiều gấp bốn lần so với những khoảnh khắc vui vẻ, hạnh phúc.
Nhưng chính sự phê bình không làm ta yếu đi, mà là việc né tránh nó.
Nếu bạn muốn trở nên mạnh mẽ hơn – điều mà tôi đã đề cập rất nhiều trong cuốn sách tội phạm học “Nhà Lãnh Đạo Mạnh Mẽ Tinh Thần” – thì bạn cần học cách đối diện và xử lý lời phê bình một cách khéo léo. Dưới đây là bốn cách giúp bạn làm được điều đó.
Tim Robberts | Getty Images
1. Quyết Định Ai Là Người Xứng Đáng Để Phê Bình Bạn
Không phải ai cũng đáng để bạn lắng nghe.
Sếp của bạn, sếp của sếp bạn, người bạn đời của bạn – đó có thể là những người nên có quyền góp ý, và bạn cần xem xét nghiêm túc lời họ nói. Nhưng còn anh họ xa, người chẳng biết gì về công việc của bạn nhưng vẫn thao thao bất tuyệt mỗi lần họp mặt gia đình, đưa ra những lời khuyên sáo rỗng? Chắc chắn là không.
Điều quan trọng là bạn không cần phải chấp nhận mọi lời phê bình chỉ vì ai đó muốn nói.
Hãy tỉnh táo lựa chọn những người xứng đáng để lắng nghe và cân nhắc lời họ nói.
2. Kiểm Soát Phản Ứng Đầu Tiên Của Bạn
Việc tiếp nhận lời phê bình không có nghĩa là bạn phải đè nén cảm xúc, mà là biết cách điều chỉnh chúng.
Điều này không dễ dàng, bởi vì lời phê bình có thể khiến ta tổn thương. Thực tế, nghiên cứu thần kinh học cho thấy bộ não xử lý sự từ chối về mặt xã hội tại cùng một khu vực chịu trách nhiệm về cơn đau thể xác. Đó là lý do tại sao đôi khi một lời chỉ trích lại có thể khiến ta cảm thấy như bị "đánh vào bụng".
Nhưng bạn có thể học cách điều chỉnh cảm xúc của mình. Khi nhận được một lời phê bình khó nghe, nếu cảm thấy đầu óc bắt đầu quay cuồng, cảm xúc dâng trào, hãy thoát khỏi suy nghĩ và kết nối với cơ thể.
Hít một hơi thật sâu và tập trung vào nhịp thở của bạn. Đặt tên cho cảm xúc mà bạn đang trải qua – điều này giúp chúng giảm bớt sức ảnh hưởng lên bạn.
Khi đã lấy lại bình tĩnh, hãy lắng nghe trọn vẹn và đặt câu hỏi để hiểu rõ hơn về phản hồi đó.
Bạn không thể thay đổi những gì người khác nói với bạn, nhưng bạn có thể kiểm soát cách bạn phản ứng với chúng. Đừng vội phản ứng theo suy nghĩ đầu tiên xuất hiện trong đầu – hãy lựa chọn suy nghĩ thứ hai, hoặc thậm chí là thứ ba.
Những người có sức mạnh tinh thần cao biết cách kiểm soát cảm xúc để phản ứng một cách có chủ đích và ý thức.
3. Thay Đổi Cách Nhìn Nhận Về Sự Phê Bình
Hãy nhìn nhận phê bình như một cơ hội để phát triển, thay vì coi đó là một sự xúc phạm làm tổn thương bạn.
Nhà phê bình sân khấu Albert Williams từng chia sẻ rằng, ông không viết bài đánh giá để làm tổn thương nghệ sĩ hay ngăn khán giả khỏi việc lãng phí tiền bạc vào một vở diễn kém. Mục tiêu của ông là góp phần tạo ra những tác phẩm nghệ thuật tốt hơn trong tương lai.
Hãy áp dụng tư duy này khi đối diện với những lời phê bình. Hãy tin rằng người góp ý thực sự mong muốn bạn cải thiện và trở nên tốt hơn.
Dưới đây là hai cách nhìn khác để bạn thử áp dụng khi tiếp nhận phê bình:
- Bị đánh giá còn hơn bị bỏ qua. Dù có thể bạn cảm thấy lời phê bình không công bằng, nhưng nếu không có gì đáng để nhận xét, bạn sẽ chẳng nhận được phản hồi nào cả.
- Mục tiêu là tiến bộ, không phải sự chấp thuận. Bạn không cần tất cả mọi người đồng ý với mình hay nghĩ rằng bạn hoàn hảo. Nếu ai đó thực sự muốn bạn tốt hơn – và bạn cũng muốn vậy – thì hai bên có thể cùng hướng đến sự cải thiện.
4. Giữ Lại Điều Hữu Ích, Bỏ Qua Phần Còn Lại
Hãy tưởng tượng bạn đang cầm trên tay một chiếc rây lọc. Giờ hãy hình dung những lời phê bình bạn nhận được đang chảy qua chiếc rây đó.
Bạn không cần giữ lại tất cả mọi thứ. Bạn có quyền lọc bỏ những gì không có giá trị, chỉ giữ lại những phần thực sự giúp ích cho mình.
Giả sử ai đó góp ý về một bài thuyết trình của bạn. Khi suy xét kỹ, bạn nhận ra rằng một số nhận xét không thực sự hữu ích vì người đó không hiểu rõ bối cảnh hay chiến lược bạn đang triển khai. Nhưng có thể họ cũng đưa ra một số điểm đáng cân nhắc, như việc bạn có thể trình bày ngắn gọn hơn hoặc sử dụng hình ảnh trực quan hơn.
Hãy sử dụng chiếc rây tinh thần của bạn để lọc ra những điều không phù hợp và tập trung vào những gì giúp bạn phát triển.
Thay vì sợ hãi hay né tránh phê bình, hãy học cách tiếp nhận nó một cách khôn ngoan. Điều này không có nghĩa là bạn phải lắng nghe tất cả mọi người hay chấp nhận mọi nhận xét. Điều quan trọng là bạn biết cách phân biệt lời góp ý mang tính xây dựng và những ý kiến không có giá trị, giữ lại những gì hữu ích và bỏ qua phần còn lại.
Một người có sức mạnh tinh thần không phải là người không bao giờ bị tổn thương bởi phê bình, mà là người biết cách sử dụng phê bình để trở nên mạnh mẽ hơn.
Nguồn: If you have 1 key skill, you’re mentally stronger than most—and in today’s world, mental strength is ‘a must-have’ | CNBC
Theo tamlyhoctoipham.com