Đó là một câu hỏi dẫn dắt công việc của Jed Diamond, một nhà trị liệu hôn nhân và gia đình. Diamond là người sống sót sau cái mà ông gọi là vết thương lòng vì người cha (father wound), người cha vắng mặt trên phương diện vật lý hoặc tình cảm. Trong cuốn sách tội phạm học của ông, My Distant Dad (tạm dịch: Người Bố xa cách), Diamond chia sẻ kinh nghiệm cá nhân của mình khi vắng bóng người cha trong cuộc đời. Sau hai lần ly hôn và nhiều năm hành nghề trị liệu hôn nhân và gia đình, Diamond đã xác lập được mối quan hệ giữa sự tổn thương vì thiếu cha và những khó khăn của ông. “Biết đâu nếu tôi chữa lành được quá khứ,” ông nói, “thì trên thực tế, tôi sẽ chữa lành được mối quan hệ hiện tại của mình.”
Nỗi sợ hãi và lo âu lớn lao có thể bắt nguồn từ tổn thương tâm lý do thiếu vắng người cha. Và Diamond cho biết rằng, tổn thương vì người cha có thể trở thành một vấn đề mang tính truyền thừa qua nhiều thế hệ. Nó cũng có thể ảnh hưởng đến mọi thứ trong cuộc sống của chúng ta—mà có lẽ quan trọng nhất là các mối quan hệ tình cảm thân mật của chúng ta. Diamond tin rằng chìa khóa để thoát khỏi cái vòng luẩn quẩn của tổn thương, hiểu lầm, và mất mát, là nhận ra những gì thuộc về hiện tại—và những gì thuộc về quá khứ của chúng ta.
Khi chúng ta dám dấn thân vào hành trình chữa lành, chúng ta mở lòng để làm hòa với quá khứ bị tổn thương của mình. Chúng ta có thể làm cho các mối quan hệ hiện tại của mình trở nên sâu sắc thêm. Và chúng ta có thể tạo dựng một tình yêu chân thực, dài lâu với người bạn đời của chúng ta. Những gì đã làm tổn thương chúng ta trong quá khứ đôi khi cho chúng ta cơ hội để trưởng thành trong tương lai.
❓Vết thương lòng vì người cha là gì? (father wound)
Vết thương lòng vì người cha là tình trạng rối loạn chức năng thể lý, tâm lý và mối quan hệ xảy ra ở những người lớn lên trong một gia đình mà người cha vắng mặt về phương diện vật lý hoặc tình cảm.
Hãy hình dung đến một lỗ hổng trong tâm hồn chúng ta, có hình dạng của cha chúng ta. Điều đó ảnh hưởng như thế nào đến cảm nhận về bản thân của tôi? Điều đó sẽ ảnh hưởng ra sao đến khả năng của tôi để tạo dựng một mối quan hệ tốt đẹp với người khác? Nó sẽ ảnh hưởng như thế nào đến giá trị bản thân của tôi? Sức khỏe thể chất của tôi? Rất nhiều thứ trong số đó có liên quan với nhau. Trong nền văn hóa của chúng ta, chúng ta mắc phải tất cả các vấn đề về sức khỏe này, và chúng ta không nhận ra mối quan hệ giữa chúng và những chuyện đã xảy ra trong thời thơ ấu. Ví dụ, hầu hết mọi người không tin rằng “Tôi bị thừa cân vì tôi chưa từng nhận được tình yêu thương mà tôi cần hồi còn bé.” Chúng ta nghĩ rằng mình đang có vấn đề về chế độ ăn uống. Nhưng đó có thể là một lỗ hổng chưa bao giờ được lấp đầy.
❓ Một đứa trẻ cần điều gì nhất ở người cha?
Sự hiện diện của ông ấy. Tình yêu vô điều kiện của ông ấy. Sự quan tâm sâu sắc, không thay đổi của ông ấy đối với con người thực của bạn. Cũng giống như việc chúng ta thường phóng chiếu rất nhiều hy vọng và mơ ước của chúng ta lên người bạn đời của ta, chúng ta cũng thường hay phóng chiếu rất nhiều hy vọng của mình lên con cái. Chúng ta không nhìn nhận đứa trẻ như con người mà chúng đang là; chúng ta xem chúng theo mơ ước, kỳ vọng của ta về chúng. Những gì mà trẻ em cần là được nhìn nhận đúng với con người thật của chúng và có một sự hiện diện yêu thương mãi mãi trong cuộc đời chúng. Bạn không bao giờ chán cái khao khát có được sự hiện diện ấy trong cuộc sống của bạn.
❓ Nếu anh từng là một đứa trẻ thiếu vắng cha nhưng lại rất thân thiết với một người ông (nội/ngoại), người chú hay một người bạn thân của gia đình, thì liệu anh có mang vết thương lòng tương tự đó hay không?
Điều này chắc chắn là có ích, nhưng nó không chữa lành được vết thương lòng vì người cha. Bạn không thể né tránh được thực tế là vẫn còn một câu hỏi sâu sắc về những thứ bạn đánh mất khi bạn không có cha, và bạn cần hiểu được những gì vẫn còn chưa được chữa lành. Nhận được những nguồn hỗ trợ khác cũng có ích, nhưng bạn vẫn phải bắt tay vào công việc chữa lành nhằm giải quyết tổn thương vì thiếu vắng người cha.
❓ Vết thương lòng vì người cha ảnh hưởng đến phụ nữ và đàn ông như thế nào?
Nhìn chung thì phụ nữ có xu hướng kết nối nhiều hơn với nỗi sợ, đau khổ, trầm cảm và mất mát mà họ cảm nhận trong các mối quan hệ hiện tại của họ, có liên quan đến quá khứ. Trong khi đàn ông thì có xu hướng kết nối nhiều hơn với cơn giận của họ. Đàn ông không nhận được nhiều cảm thông hay thấu cảm khi họ có vẻ như đang tức giận hoặc hay đòi hỏi, nhưng thường thì cơn giận của họ là một vỏ bọc che giấu nỗi tổn thương và sợ hãi mà họ đang cảm nhận. Và điều ngược lại có xu hướng đúng đối với phụ nữ. Đôi khi, nỗi sợ hãi và tổn thương là một vỏ bọc che đậy cho cơn giận mà phụ nữ chưa giải quyết được. Nhưng khi bạn hiểu ra điều này, thay vì tức giận với người bạn đời hoặc sợ đánh mất họ, bạn có thể nói, “Cơn giận ở đâu khi bố bỏ tôi? Nỗi sợ hãi và tổn thương ở đâu khi bố không có mặt ở đó khi tôi cần đến ông ấy?”
❓ Vết thương lòng vì người cha có truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác hay không? Làm sao chúng ta có thể ngăn chặn khuôn mẫu này?
Khi bạn bắt đầu thâm nhập vào vết thương lòng vì người cha, bạn sẽ gần như luôn phát hiện thấy những tổn thương mang tính truyền thừa qua nhiều thế hệ. Khi chúng ta đang ở trong một mối quan hệ và chúng ta biết có điều gì đó bất ổn nhưng chúng ta không biết chắc đó là cái gì, chúng ta chỉ biết dốc hết sức để sửa đổi bản thân mình hoặc sửa đổi người khác. Nhưng sau đó chúng ta bắt đầu giải mã: Vấn đề không hẳn là tại anh (cô) ấy; mà nó có liên quan đến quá khứ của chúng ta. Chúng ta bất chợt có thể tạo ra những mối liên kết đó mà chúng ta thậm chí còn không biết là chúng đã tồn tại. Đó là điều tương tự đối với các vấn đề mang tính truyền thừa qua nhiều thế hệ.
Thường thì chúng ta trong vô thức lo sợ mình sẽ truyền lại những tổn thương tâm lý của mình cho con cái. Điều mà tôi nhận thấy là một khi bạn nhìn ra được con đường trong cuộc đời mình thì nỗi sợ hãi vô thức của việc truyền lại tổn thương tâm lý cho con bạn bạn sẽ bắt đầu được dỡ bỏ. Một khi nhận ra được nó thì bạn nhận thấy mình có thể khắc phục chuyện đó. Bạn có thể chữa lành quá khứ. Bạn có thể giải quyết mọi chuyện với các mối quan hệ trong hiện tại của bạn. Bạn thực sự có thể chữa lành nó để bạn có thể cảm nhận được tình yêu thương đích thực và bền lâu và con cái bạn sẽ được lớn lên với bậc cha mẹ luôn hiện diện trong cuộc sống của chúng.
❓ Điều gì xảy ra nếu bạn chưa chữa lành được vết thương lòng vì người cha?
Có hai loại cảm xúc: Những cảm xúc lạnh lùng/xa cách và tức giận, ở đó chúng ta hắt hủi, xua đuổi người bạn đời của mình. Hoặc chúng ta trở nên bất an và đeo bám. Chúng ta muốn có thêm sự trấn an, bảo đảm từ người bạn đời—nhưng người ấy có thể không bao giờ cho ta đủ. Người bạn đời của chúng ta có thể có cảm giác rằng bất kể họ cho ta nhiều đến đâu thì cũng chẳng bao giờ đủ. Vì tất cả hoàn toàn dựa trên sự bất an. Kiểu gắn bó không an toàn (Insecure attachment) từng xảy ra trong quá khứ kéo theo hầu như tất cả mọi vấn đề mà chúng ta gặp phải trong mối quan hệ trưởng thành của mình. Hầu như mọi cuộc tranh cãi, gây gổ, chuyện chăn gối nhạt nhẽo, những hiểu lầm, đều xuất phát từ các vấn đề chưa được chữa lành từ quá khứ. Một khi chúng ta nhận ra điều đó thì ta có thể trở nên sáng suốt hơn một chút và bớt đổ lỗi cho bản thân hay người bạn đời và quan tâm nhiều hơn đến việc chữa lành.
❓ Vết thương lòng vì người cha biểu hiện ra sao trong cuộc sống ở tuổi trưởng thành của bạn?
Khi trưởng thành, tôi rất khó để có các mối quan hệ cam kết và gắn bó. Tôi luôn đeo bám và rất sợ đánh mất mối quan hệ. Tôi cũng rất hay đòi hỏi nếu tôi không nhận được thứ tình yêu mà tôi nghĩ là mình cần hoặc xứng đáng. Rồi sau đó tôi sẽ hắt hủi người ấy.
Khi tôi nhận ra mình đã kết hôn tới lần thứ ba, và tôi đang có một mối quan hệ tốt đẹp, và tôi không muốn làm cho nó rối tung lên, tôi đã bắt đầu xem xét lại quá khứ. Nhưng thứ thật sự khiến tôi muốn mạo hiểm và khao khát chữa lành là khi tôi đang ở trong giai đoạn vỡ mộng—điều mà tôi đã nhận ra trong hai cuộc hôn nhân đầu tiên của tôi, mặc dù lúc đó tôi không hiểu được chuyện này. Tôi chỉ tự nhủ là mình đã chọn sai người. Tôi nghĩ rằng tình yêu và hôn nhân chỉ có hai giai đoạn: Giai đoạn một là yêu đương, và giai đoạn hai là cùng nhau xây dựng cuộc sống lứa đôi và chung sống hạnh phúc tới đầu bạc răng long.
Khi xích mích bắt đầu nổ ra, những hiểu lầm, tổn thương và căng thẳng, lúc đầu tôi cứ tưởng mình đã chọn nhầm người. Trong trường hợp của tôi thì tôi đã ly dị hai lần. Tới lần thứ ba, tôi nghĩ một số việc có liên quan đến tôi và quá khứ của tôi. Biết đâu nếu tôi chữa lành được quá khứ thì tôi có thể chữa lành mối quan hệ hiện tại của mình. Và đó là lúc mà tôi bắt đầu tìm đến trị liệu tâm lý dành cho bản thân.
Tôi tìm một nhà tham vấn, và tôi đi làm tham vấn chuyên sâu để chữa lành tổn thương. Khi tôi đã chữa lành được quá khứ thì tôi có thể chữa lành mối quan hệ trong hiện tại của mình, và bây giờ chúng tôi là một đôi vợ chồng hạnh phúc trong 40 năm. Tôi bắt đầu quá trình chữa lành sau cuộc ly hôn lần thứ hai của tôi. Tôi tự nhủ với mình “Rốt cuộc thì mình là một nhà trị liệu tâm lý, một nhà tham vấn về hôn nhân và gia đình. Làm sao mình có thể làm được việc đó nếu mình từng kết hôn và ly hôn tới hai lần?” Có điều gì đó sai sai, và tôi nhận ra tốt hơn là mình phải tìm hiểu vấn đề. Tôi thấy nếu bạn hiểu được vết thương lòng vì người cha thì bạn có thể chữa lành nó và mối quan hệ của bạn sẽ trở nên tốt đẹp hơn bội phần.
❓ Khi anh hoặc người bạn đời của anh cùng nhau chữa lành tổn thương tâm lý trong quá khứ thì đâu là chìa khóa để giúp cho mối quan hệ được tốt đẹp?
Tôi nghĩ rằng cách hay nhất để giải thích về điều này là cần hiểu rõ giai đoạn vỡ mộng. (Tôi đã phát triển một bản hướng dẫn về cái mà tôi gọi là Năm Giai đoạn của Tình yêu: Rơi vào lưới tình, Trở thành một Đôi, Vỡ mộng, Tạo ra Tình yêu thực sự và bền lâu, và Sử dụng Sức mạnh của cả hai để thay đổi thế giới, được viết ở đây).
Kinh nghiệm của tôi là trong một mối quan hệ, khi hai bạn lần đầu quen nhau, bạn đang yêu và mọi thứ trên đời trông thật tuyệt vời. Rồi sau đó, đến một lúc nào đó, mối quan hệ bắt đầu không còn tuyệt vời nữa. Tôi hiểu rằng khi yêu nhau, chúng ta phóng chiếu rất nhiều hy vọng và ước mơ của mình lên người khác. Rất nhiều điều mà chúng ta nhìn thấy ở người khác không thực sự là của người đó. Rất nhiều trong số đó là sự phóng chiếu của những điều mà chúng ta mong muốn và không có được khi chúng ta còn bé. Một phần của công việc là hãy thành thật với bản thân chúng ta và hãy sống thật với quá khứ của chúng ta. Có thể nói “Có lẽ rất nhiều khó khăn mà tôi gặp phải không phải tại vì người bạn đời của tôi có vấn đề. Có thể là do tôi đang phóng chiếu những kỳ vọng thiếu thực tế và nó chẳng liên quan gì đến người bạn đời của tôi—mà nó thực sự bắt nguồn từ quá khứ của tôi.”
Khi bạn có thể làm việc đó thì bạn có thể bước vào giai đoạn thứ tư của tình yêu, mà tôi gọi là Tình yêu Đích thực, Bền lâu. Và điều đó trông như thế nào: Nó thật. Tôi đang sống với một con người thật. Họ không hoàn hảo, và tôi cũng vậy. Nhưng khi tôi có thể thực sự là chính mình thì tôi cảm thấy gắn bó an toàn vì tôi không sợ rằng họ sẽ bỏ tôi.
Theo một nghĩa nào đó, chúng ta luôn tìm kiếm tình yêu ở nhầm chỗ. Nhưng khi chúng ta bắt đầu tìm kiếm tình yêu ở đúng chỗ thì chuyện chăn gối cũng thực sự rất tuyệt. Còn nếu chuyện ấy vốn đã tốt đẹp thì nó lại càng trở nên tốt đẹp hơn. Mối quan hệ có sự an toàn và thật sự thoải mái, dễ chịu, và cũng có rất nhiều niềm vui, sự hài hước, và hạnh phúc nữa.
❓ Anh sẽ đưa ra lời khuyên gì cho những người có thể cần giúp đỡ để bắt đầu con đường chữa lành tổn thương của họ?
Khởi đầu đơn giản là chỉ cần biết rằng có giải pháp cho chuyện này. Sự nhận biết đầu tiên ấy là biết rằng ai đó đang có một tấm bản đồ chỉ đường. Đó là cảm giác rằng mình vẫn còn hy vọng. Hy vọng là bước một. Bước hai là sự cam kết. Đó là lòng dũng cảm để nhận ra vì có một con đường để chữa lành, chúng ta cần cam kết để tìm cách giải quyết chuyện này. Bước thứ ba là sự hỗ trợ. Và thậm chí sẽ hữu ích hơn nếu bạn kết nối được với ai đó từng trải qua vấn đề tương tự như bạn và có thể chỉ dẫn cho bạn. Và bước bốn: Bạn phải hiểu rằng điều này rất quan trọng đối với bạn. Rất nhiều người đã từ bỏ mối quan hệ. Khi bạn nhận ra mình không cần phải từ bỏ và có một cách để vượt qua chuyện này thì bạn phải quyết định xem liệu điều này có quan trọng với bạn hay không. Vì đó là một hành trình.
Và nếu bạn đang ngồi ở đây trong văn phòng của tôi, tôi sẽ đưa cho bạn thêm một vài câu hỏi quan trọng, chẳng hạn như: Làm sao bạn biết được liệu vết thương lòng do có một người cha lạnh lùng, xa cách hoặc thiếu vắng cha đã ảnh hưởng đến cuộc đời bạn? Và sau đó, những thứ mà bạn sợ hãi nhất trong đời là gì? Những điều bạn hay lo lắng vào ban đêm khi bạn trằn trọc khó ngủ?
Ví dụ, một số thứ mà tôi lo lắng là: tôi sợ cha mình bị điên. Tôi sợ mình sẽ phát điên và kết cuộc sẽ giống như cha tôi. Tôi sợ những người gần gũi nhất với tôi sẽ rời bỏ tôi hoặc chết. Tôi sợ mình sẽ phải sống trong cô độc. Tôi sợ mọi người sẽ quên mất tôi. Trong cuốn sách tội phạm học của tôi, có những câu hỏi hướng dẫn mà tôi sẽ đưa cho bạn, và mỗi câu sẽ giúp bạn hiểu sâu sắc thêm một chút. Tôi nhận thấy việc phải đi đến những nơi này có thể gây ra lo lắng cho bạn. Vậy nên bạn hãy tiếp cận nó một cách chậm rãi và nhẹ nhàng. Làm việc này cùng người khác hay người bạn đời của bạn cũng là một ý hay, để họ có thể trấn an bạn khi họ thấy bạn trở nên lo lắng hoặc sợ hãi. Vì vậy, khi bạn đã sẵn sàng thì hãy bắt tay vào việc nhé.
Jed Diamond, PhD, LCSW, là nhà trị liệu tâm lý. Các cuốn sách của ông gồm My Distant Dad, The Irritable Male Syndrome, 12 Rules for Good Men, và The Enlightened Marriage. Ông là người sáng lập và giám đốc của MenAlive, một chương trình về sức khỏe dành riêng cho sức khỏe và hạnh phúc của nam giới.
Dịch bởi Chó béo cute
Nguồn
https://goop.com/wellness/relationships/how-absent-fathers-impact-our-adult-relationships/
Theo tamlyhoctoipham.com