Tôi nhớ lần mà tôi nói chuyện với một cô gái tôi rất thích. Lúc đó tim tôi cứ đập thình thịch, mồ hôi túa ra và căn phòng quay mòng mòng. Đột nhiên một nhóm bạn bước vào và yêu cầu tôi giới thiệu cô gái tôi đang nói chuyện với họ. Mọi cặp mắt đổ dồn vào tôi, tôi nhớ là mình nhìn người bạn thân nhất và nhận ra mình chẳng nhớ được cái tên nào!
Tôi đã thảo luận hiện tượng này với những người bạn nam và nữ của tôi (họ cũng chia sẻ kinh nghiệm tương tự). Tại sao tôi lại đột ngột biến thành một người hoàn toàn khác, không thể suy nghĩ rõ ràng như thế? Và quan trọng hơn, tại sao điều này chỉ xảy ra khi tôi nói chuyện với phụ nữ?
Một bài báo thú vị trên tạp chí Journal of Experimental Social Psychology cuối cùng đã khám phá ra vấn đề đó.
Johan C. Karremans và các cộng sự tại đại học Radboud University of Nijmegen đã kiểm tra giả thiết là những cuộc tiếp xúc với người khác giới gây ra sự suy giảm khả năng nhận thức.
Trong hai nghiên cứu, họ yêu cầu người tham gia tương tác với một người lạ cùng giới hoặc khác giới và hoàn thành một nhiệm vụ về nhận thức trước và sau cuộc tương tác.
Ở nghiên cứu đầu tiên của họ, 40 người đàn ông có xu hướng thực hiện tệ hơn ở một nhiệm vụ nhận thức (đòi hỏi trí nhớ ngắn hạn) sau khi tương tác với người khác giới so với cuộc tương tác với người cùng giới. Thật thú vị, hiệu ứng này độc lập với việc liệu người tham gia là độc thân hay đang có quan hệ tình cảm. Hiệu ứng này thậm chí mạnh mẽ hơn khi người đàn ông thông báo là bị thu hút lớn hơn đối với người khác giới mà họ tương tác.
Ở nghiên cứu thứ hai, các nhà nghiên cứu yêu cầu 53 đàn ông và 58 phụ nữ (là sinh viên) tương tác với nhau. Tương tự vậy, đàn ông (không phải phụ nữ) cho thấy sự suy giảm hiệu quả ở một nhiệm vụ đòi hỏi sự nhận thức rất cao. Cũng giống nghiên cứu một, hiệu ứng này độc lập với việc liệu người tham gia độc thân hay không. Thêm nữa, đàn ông (không phải phụ nữ) thông báo là có mức độ kiểm soát việc gây ấn tượng cao hơn trong những cuộc tương tác với người khác giới so với tương tác cùng giới.
Cần lưu ý là hoạt động nhận thức của phụ nữ cũng có xu hướng suy giảm sau những lần tiếp xúc với người khác giới nếu phụ nữ thông báo là họ có mục tiêu lớn là gây ấn tượng với người khác phái.
Các kết quả đó cho rằng quả thật có thể có một điều gì đó đặc biệt về những tương tác khác giới đã làm suy yếu chức năng nhận thức.
Nhưng điều gì gây ra những hiệu ứng đó? Các tác giả cho rằng những hiệu ứng đó có thể là do mối bận tâm về việc thể hiện bản thân khi tương tác với một người khác giới so với người cùng giới. Vì việc kiểm soát ấn tượng chẳng dễ dàng (nó đòi hỏi sự kiểm soát nhận thức một cách kỹ lưỡng vì người đó phải liên tục kiểm soát và thay đổi hành vi của mình), nó có thể đòi hỏi sự nỗ lực và năng lượng tinh thần, vì vậy làm cạn kiệt những nguồn lực nhận thức của một người (điều này nhất quán với mô hình điều chỉnh nguồn lực bản thân của Roy Baumeister: sức mạnh ý chí cũng giống như cơ bắp, bạn càng dùng nhiều thì ý chí càng cạn kiệt) và do đó gây ra sự suy giảm trong hoạt động nhận thức sau cuộc tương tác.
Tại sao hiệu ứng này được thông báo ở đàn ông nhiều nhất, các nhà nghiên cứu cho rằng “so với phụ nữ, đàn ông có nhiều khả năng xem những cuộc tương tác khác giới theo quan điểm của một trò chơi kết đôi”, và do đó “đàn ông có khuynh hướng nỗ lực nhằm gây ấn tượng với một đối tác khác giới.”
Các nhà nghiên cứu đưa thêm những lời giải thích khác cho phát hiện của họ. Có lẽ vai giới truyền thống nhấn mạnh rằng đàn ông được kỳ vọng là khởi xướng những cuộc tương tác với người khác giới, khiến đàn ông phải sử dụng nhiều nguồn lực nhận thức hơn để hành động cho phù hợp với những kỳ vọng đó.
Đây chắc chắn là một khả năng, và tôi nghĩ là thật thú vị nếu làm thêm nghiên cứu về việc phụ nữ thực sự nghĩ gì khi họ tương tác với người khác giới so với suy nghĩ của đàn ông. Và có thể những vai giới truyền thống là thủ phạm. Nhưng một lần nữa, nó cũng có thể không phải là lời giải thích. Nghiên cứu được trích dẫn trong bài báo của họ cho thấy nam giới có nhiều khả năng ‘đo lường’ hứng thú tình dục hơn phụ nữ, đánh giá quá cao hứng thú tình dục và kích hoạt mục tiêu kết đôi khi tương tác với phụ nữ.
Lời giải thích khả thi khác có thể là chúng ta cần kiểm soát nhận thức nhiều hơn trong những cuộc tương tác với người khác phái vì con người có thể chỉ có nhiều kinh nghiệm trong việc tương tác với những người cùng giới. Dù các nhà nghiên cứu nhận thấy lời giải thích này không lý giải được tại sao hiệu ứng này đặc biệt mạnh mẽ ở đàn ông trong mẫu nghiên cứu của họ.
Những ngụ ý từ các phát hiện này là gì? Một cuộc tranh luận quanh năm quan tâm đến những ưu điểm và nhược điểm của những trường dành cho học sinh cùng giới so với khác giới. Theo các nhà nghiên cứu, khả năng nhận thức có thể suy giảm ở những môi trường gồm những học sinh khác giới, khi một phần nguồn lực nhận thức quý giá của những cậu con trai có thể được dành cho việc gây ấn tượng với các bạn nữ.
Các nhà nghiên cứu cũng nhận thấy những ngụ ý về việc quấy rối tình dục. Quấy rối tình dục thường được xem là kết quả của thành kiến ở đàn ông về hứng thú tình dục của phụ nữ. Các kết quả của họ đưa ra quan điểm thú vị rằng việc quấy rối tình dục phần nào là do những tác động của một cuộc tương tác với người khác giới làm cạn kiệt nhận thức. Sự cạn kiệt nhận thức có thể làm con người bóp méo thực tế và không có được những manh mối cần thiết về hứng thú tình dục.
Lần tới, khi bạn trò chuyện với một “đối tác” tình cảm đáng khao khát, đừng lên kế hoạch làm nhiều công việc liên quan đến trí óc sau đó.
---------------
Karremans, J.C., Verwijmeren, T. Pronk, T.M. Reitsma, M. (2009). Interacting with women can impair men's cognitive functioning. Journal of Experimental Social Psychology, doi:10.1016/j.jesp.2009.05.004
Nguồn: https://www.psychologytoday.com/us/blog/beautiful-minds/200905/interacting-women-makes-men-stupid
Theo tamlyhoctoipham.com