Bất lực là cảm giác khó có thể chịu đựng nổi. Ta không thể trở thành chủ nhân cuộc đời mình, chỉ có thể trôi dạt theo tình hình xung quanh. Cảm giác bất lực, yếu ớt ấy khiến ta buộc phải trốn vào trong động sâu của tăm tối và âu sầu.
Điều thiết yếu để trở nên hạnh phúc là cảm giác kiểm soát được cuộc đời mình. Ta nắm giữ cuộc sống, làm chủ mọi tình huống, điều khiển được bản thân mình. Suy nghĩ ấy mang lại cho ta sức mạnh và sự tự tin để vượt qua mọi khó khăn.
Không có điều gì đáng sợ bằng đánh mất khả năng kiểm soát cuộc đời mình. Lúc ấy, đột nhiên ta biến thành đứa trẻ bất lực và vô dụng, chẳng thể tự mình làm được điều gì. Cảm giác như mình là một sự tồn tại vô nghĩa, tầm thường đến mức chỉ tuyệt vọng trông đợi một ai đó có thể đến cứu giúp, đổi thay tình trạng tồi tệ này. Ta giận dữ, căm ghét hoàn cảnh, con người - những kẻ đang đè bao nhiêu gánh nặng lên đôi vai ta, nhưng chỉ sợ lỡ ta nổi giận thì những việc đáng sợ sẽ liên tiếp xảy ra. Thế nên ta chỉ có thể giữ sự bức bối ấy trong lồng ngực cho riêng mình. Tồi tệ nhất trong quỹ cảm xúc ta có chính là sự bất lực khi thấy bản thân mình vô dụng đến mức chẳng thể làm được gì để tự cứu lấy mình. Một khi đã quen với cảm giác bất lực này, bất cứ ai cũng dễ dàng rơi vào trầm cảm chỉ vì một vài căng thẳng hay khó khăn nhỏ nhặt.
Cảm giác bất lực là kết quả của những trải nghiệm lặp đi lặp lại từ thời ấu thơ. Khi một đứa trẻ phải đối diện với những căng thẳng lặp đi lặp lại mà bản thân chúng khó lòng chịu đựng nổi, chúng sẽ cảm thấy mình bé nhỏ, bất lực, chẳng thể làm được điều gì và cũng chẳng biết cách diễn tả điều ấy với ai. Nếu liên tục phải tiếp xúc với người hung hăng, bạo lực trong thời gian dài, hoặc hồi nhỏ mắc phải bệnh nặng, hay bị cha mẹ bỏ rơi hoặc thiếu thốn sự chăm sóc thì những đứa trẻ này sẽ dần dần hình thành suy nghĩ rằng mình bất lực, vô dụng. Ngoài ra, rất nhiều hình thức khổ sở về cả thể chất lẫn tâm lý có thể len sâu vào hệ thống thần kinh của đứa trẻ, gieo vào lòng chúng cảm giác chắc chắn rằng chúng chẳng thể làm được gì trong cuộc đời này.
Trong thử nghiệm với động vật, nếu cho một con chó chịu kích thích điện liên tục mà không thể thoát ra được, nó sẽ rơi vào trạng thái “bất lực có luyện tập” (learned helplessness), sau này ngay cả khi có thể trốn thoát, nó cũng không tìm cách chạy trốn nữa. Có nhiều điểm tương đồng giữa sự bất lực có luyện tập của động vật và sự trầm cảm của con người. Nếu liên tục phải trải qua việc không kiểm soát được hoàn cảnh bản thân đang mắc phải và không có cách nào thoát ra được khỏi hoàn cảnh ấy thì cảm giác bất lực sẽ ngấm vào cấu trúc tinh thần của đứa trẻ và trở thành cái khung để đứa trẻ tự khép mình vào khi đối diện với mọi sự việc trong cuộc sống. Sau này khi gặp phải bất cứ cú sốc nào, sự bất lực căn bản vốn có từ sâu bên trong tâm hồn sẽ được kích hoạt, khiến người đó rơi vào cảm giác trầm uất vì sự vô dụng của mình.
Nhà phân tâm học Edward Bibring cho rằng trầm cảm cũng giống như lo lắng, là phản ứng cảm xúc cơ bản của bản ngã (ego). Bản ngã của người trầm cảm có vẻ như bị ức chế và tê liệt đến mức không có khả năng đối mặt với tội phạm nguy hiểm. Khi đối diện với tình thế tuyệt vọng, họ cảm thấy như thể bị tước hết vũ khí và không có lối thoát. Cuối cùng điều đó khiến họ cảm thấy bản thân mình trở nên hoàn toàn vô nghĩa. Khi bị ai đó bỏ rơi, họ cũng cho rằng mình đáng bị như thế vì sự vô dụng, bất lực và vô giá trị của mình.
Ngược lại, khi một đứa trẻ quá gắn bó với mẹ và nhận được sự thỏa mãn quá đà do sự chiều chuộng của người mẹ, chúng cũng sẽ trở nên bất lực vì cho rằng tự mình sẽ chẳng thể làm được điều gì nên hồn. Nếu đứa trẻ dựa dẫm vào mẹ quá nhiều, chúng sẽ cảm thấy mình quá kém cỏi và tầm thường so với người mẹ quá xuất sắc của mình. Về sau khi gặp phải tình trạng căng thẳng như mắc bệnh chẳng hạn, ký ức về tuổi thơ không thể tự mình làm được việc gì sẽ quay trở lại khiến chúng rơi vào cảm giác bất lực cực độ.
(Theo cuốn sách tội phạm học TÔI CỨ NGHĨ MỌI THỨ SẼ ỔN KHI TRỞ THÀNH NGƯỜI LỚN)
Tham khảo sách tội phạm học tại Tiki: https://shorten.asia/XT3hE6Gb
Top 1 cuốn sách được tìm kiếm với từ khóa về Trầm Cảm, được độc giả cả nước săn lùng, giữ vị trí
Top 10 cuốn sách Tâm lý bán chạy nhất 6 tháng cuối năm 2019.
Hơn 1 triệu bản đã được bán ra kể từ khi ra mắt tại Hàn Quốc.
“Tôi từng nghĩ mọi thứ sẽ ổn khi trở thành người lớn” chính là cuốn sách chữa lành mọi đau đớn mà con người phải đối mặt hàng ngày dưới cái mác “người lớn”!
21 chương sách lột tả chi tiết từng khía cạnh về 21 căn bệnh phổ biến của người hiện đại. Đó là căn bệnh Sợ thứ 2, bệnh Thích mang mặt nạ, bệnh Không thể ăn uống theo ý muốn của mình…. Khi các biểu hiện đã trở thành bệnh lý thì vấn đề sẽ trở nên nghiêm trong hơn, đó là căn bệnh Trầm cảm, Rối loạn cảm xúc lượng cực, Chứng rối loạn hoảng sợ, Nhân cách trầm uất…
Cuốn sách được kết hợp viết bởi Kim Hea Nam – bác sĩ Tâm thần – chuyên gia phân tâm học nổi tiếng hàng đầu tại Hàn Quốc – đã có kinh nghiệm làm việc với hàng trăm ca trầm cảm tại Bệnh viện Tâm thần Quốc gia và Park Jong Seok – trưởng khoa Y tế Sức khỏe Tâm thần với kinh nghiệm điều trị cho những người mắc các bệnh tâm thần khác nhau tại Bệnh viện Đại học Seoul.
Bằng kiến thức thực tiễn và kinh nghiệm làm việc lâu năm, cuốn sách đem lại những hiểu biết khoa học về các vấn đề, căn bệnh tâm lý của người hiện đại, thông qua việc triển khai: khái niệm, biểu hiện, cùng giải pháp chữa bệnh để bạn đọc có thể thực hành chữa lành bản thân trên hành trình trưởng thành. Bên cạnh đó 2 tác giả sử dụng chính những câu chuyện từ hàng trăm ngàn bệnh nhân của mình để lấy làm ví dụ thực tế, truyền cảm hứng và sự đồng cảm sâu sắc tới độc giả.
Theo tamlyhoctoipham.com